Prawo do błędy dla nowego przedsiębiorcy – jak działa?

Dla kogo prawo do błędu?

Z prawa do błędu mogą skorzystać osoby fizyczne, które prowadzą działalność gospodarczą maksymalnie rok. Należy więc spełnić dwa warunki:

• „być wpisanym do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG), czyli prowadzić działalność jako osoba fizyczna lub w ramach spółki cywilnej
• od momentu podjęcia działalności nie minęło więcej niż 12 miesięcy”[1].

Warto podkreślić, że z tego prawa można korzystać, jeśli prowadzi się firmę po raz pierwsze lub poprzednią działalność zamknięto lub zawieszono (od tego czasu musi jednak minąć minimum 36 miesięcy).

Prawo do błędy – jak działa?

Prawo do błędu polega na tym, że jeśli przedsiębiorca złamie przepisy dotyczące prowadzenia działalności, to może uniknąć związanych z tym konsekwencji. Dlatego też właściwe organy przed nałożeniem grzywny lub wierzeniem kary wzywają osobę fizyczną do:

• „usunięcia stwierdzonych naruszeń przepisów oraz
• usunięcia skutków tych naruszeń, jeżeli takie skutki wystąpiły”[2].

W ramach postępowania mandatowego przedsiębiorca może dostarczyć przedstawicielowi organu pisemne oświadczenie, w którym zobowiąże się do naprawienia wykazanych naruszeń przepisów oraz ich konsekwencji w określonym czasie.

W sytuacji, gdy przedsiębiorca naprawi skutki swoich działań i nie będzie naruszać przepisów, to:

• „nie będzie podlegać karze za popełnione wykroczenie lub wykroczenie skarbowe, albo
• właściwy organ, w drodze decyzji, odstąpi od nałożenia na niego lub wymierzenia mu administracyjnej kary pieniężnej i poprzestanie na pouczeniu”[3].

Kiedy nie ma prawa do błędu?

Prawo do błędu nie odnosi się do wszystkich przypadków naruszenia przepisów. Przedsiębiorca straci możliwość jego zastosowania w sytuacjach, gdy:

• „naruszenie dotyczy przepisów prawa, które zostały naruszone już przez przedsiębiorcę w przeszłości,
• naruszenie przepisów prawa jest rażące,
• nie jest możliwe usunięcie naruszeń przepisów prawa lub wywołały one nieodwracalne skutki,
• konieczność nałożenia grzywny w drodze mandatu karnego albo nałożenia lub wymierzenia administracyjnej kary pieniężnej wynika z ratyfikowanej umowy międzynarodowej albo bezpośrednio stosowanych przepisów prawa Unii Europejskiej,
• naruszenie przepisów prawa polega na działaniu bez uzyskania wcześniejszej zgody, zezwolenia lub pozwolenia właściwego organu na to działanie, jeżeli przepisy przewidują obowiązek ich uzyskania, lub na działaniu niezgodnym z taką zgodą, zezwoleniem lub pozwoleniem,
• przepisy odrębne przewidują nałożenie grzywny w drodze mandatu karnego albo nałożenie lub wymierzenie administracyjnej kary pieniężnej za niewykonanie zaleceń pokontrolnych”[4].