Zmiany w prawie spadkowym – od kiedy?

Nowe przepisy dotyczące prawa spadkowego wynikające z ustawy z dnia 18 lipca 2023 r. wejdą w życie 15 listopada 2023 roku. Wszystkie nowe przepisy będą miały zastosowanie do spadków otwartych po 15 listopada 2023 r.

Zawężenie grupy osób dziedziczących ustawowo

Według obecnych przepisów cały spadek w równych częściach przypada dziadkom spadkodawcy, jeśli nie ma zstępnych, małżonka, rodziców, rodzeństwa i ich zstępnych. Jeśli jednak i dziadkowie nie dożyli do otwarcia spadku, to ich część przyjmują ich dzieci lub wnuki. 

Nowe przepisy ograniczają ten krąg i wedle nowych przepisów zamknie się ona na dzieciachwspomnianych dziadków. W praktyce będzie to zatem rodzeństwo rodziców spadkodawcy oraz dzieci tego rodzeństwa, czyli rodzeństwo cioteczne lub stryjeczne spadkodawcy. Prawa do dziedziczenia nie będą mieć więc cioteczne lub stryjeczne wnuki i dalsi krewni. 

Uznanie spadkobiercy niegodnym dziedziczenia

Nowe zasady wprowadzają nowe przesłanki, które mówią o tym, kiedy spadkobierca może zostać uznany za niegodnego. Mowa tutaj o:

  • uporczywym uchylaniu się od wykonywania wobec spadkodawcy obowiązku alimentacyjnego określonego co do wysokości orzeczeniem sądowym, ugodą zawartą przed sądem albo innym organem, albo inną umową;
  • uporczywym uchylaniu się od wykonywania obowiązku pieczy nad spadkodawcą, w szczególności wynikającego z władzy rodzicielskiej, opieki, sprawowania funkcji rodzica zastępczego, małżeńskiego obowiązku wzajemnej pomocy albo obowiązku wzajemnego szacunku i wspierania się rodzica i dziecka.

Termin na odrzucenie lub przyjęcie spadku w imieniu dziecka 

Obecnie na złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku mamy sześć miesięcy od dnia, w którym dowiedzieliśmy się o powołaniu. Niezłożenie oświadczenia jest równoznaczne z faktem przyjęcia spadku.

Nadchodzące zmiany wprowadzają zasadę, że do zachowania sześciomiesięcznego terminu wystarczy złożenie przed jego upływem wniosku do sądu o odebranie oświadczenia o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku. Jeśli złożenie oświadczenia wymaga zezwolenia sądu, to bieg wspomnianego terminu zostaje zawieszony na czas trwania postępowania. 

Nowe przepisy zdejmują z rodziców obowiązek uzyskiwania zezwolenia sądu na dokonanie czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu, gdy w grę wchodzi odrzucenie spadku. Będzie to konieczne jeśli inny zstępny rodziców tego dziecka przyjmuje spadek. 

Kliknij, aby zadać pytanie prawnikowi