Kto odziedziczy spadek po zmarłym?

Pierwszym krokiem jest zrozumienie, kto ma prawo do dziedziczenia. Szczegółowe informacje na ten temat, w tym kwestie zachowku i intercyzy, zostały omówione w naszych wcześniejszych artykułach. Zalecamy zapoznanie się z nimi, ponieważ dostarczają one istotnej wiedzy na ten temat.

Skoncentrujmy się teraz na początkowych rozważaniach. Jeśli osoba zmarła nie sporządziła testamentu lub spadkobiercy wymienieni w testamencie odmówili dziedziczenia, to mamy do czynienia z dziedziczeniem zgodnie z przepisami ustawowymi. W pierwszej kolejności spadek przechodzi na małżonka oraz dzieci, jeśli istnieją (podzielone na równych części). Jednak, jeśli zmarła osoba nie miała małżonka, dzieci ani wnuków, to spadek dziedziczą rodzice oraz rodzeństwo spadkodawcy.

Zasady dziedziczenia długu

Zgodnie z przepisami prawa, długi stanowią część masy spadkowej i nie ma oddzielnych przepisów regulujących dziedziczenie długów. Dlatego zastosowanie znajdują te same zasady, o których mówiliśmy wcześniej. Jeśli spadkodawca nie sporządził testamentu, to długi przechodzą na małżonka i dzieci, a w kolejności na rodziców i rodzeństwo.

Jak uniknąć odpowiedzialności za długi?

Jeśli okaże się, że bliska osoba przekazała nam w spadku swoje zobowiązania finansowe, konieczne jest podjęcienatychmiastowych działań. Opóźnienie może tylko naszą sytuację pogorszyć, dlatego nie warto odkładać tego na przyszłość. Osoba, która odziedziczyła długi, ma cztery możliwości, jeśli chodzi o zrzeczenie się ich:

  • przyjęcie spadku wprost – w ten sposób spadkobierca odziedziczy zarówno długi, jak i aktywa;
  • odrzucenie całego spadku – rezultatem będzie odrzucenie nie tylko długów, ale i aktywów;
  • przyjęcie długu z dobrodziejstwem inwentarza – spadkobierca odpowiada za długi wyłącznie do wysokości odziedziczonego majątku;
  • nie oświadczać o przyjęciu lub odrzuceniu długu.

Brak reakcji na dziedziczenie długu – konsekwencje

Kilka lat temu brak reakcji ze strony spadkobiercy oznaczałby, że dziedziczyłby on zarówno aktywa, jak i długi. Jednak obecnie, dzięki zmianom prawnych wprowadzonym w 2015 roku, sytuacja wygląda zupełnie inaczej. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, spadkobierca, który nie złoży oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku w ciągu 6 miesięcy od momentu uzyskania informacji o spadku, dziedziczy spadek z tzw. dobrodziejstwem inwentarza. Oznacza to, że jeśli wartość aktywów (aktywów spadku) jest niższa niż suma długów, w skrócie, ta osoba nie uzyska żadnych korzyści finansowych, ale też nie będzie musiała spłacać długów.

Jak zrzec się długu w imieniu małoletniego?

Dorosłe osoby muszą samodzielnie zrezygnować z dziedziczenia długu, co pozwala im często uniknąć nieprzyjemnych konsekwencji. W przypadku nieletnich, procedura wygląda inaczej, ponieważ to rodzice lub opiekunowie muszą reprezentować interesy niepełnoletniego w tej sprawie. Pojawiły się nowe przepisy w tej kwestii, które opisaliśmy w ostatnim artykule: Prawo spadkowe – zmiany w listopadzie.  

Jeśli minął już termin 6 miesięcy od momentu, w którym dowiedziałeś się o spadku i nie zdecydowałeś się na odrzucenie długu, to nadal masz możliwość odziedziczenia spadku z tzw. "dobrodziejstwem inwentarza", co oznacza, że wartość zadłużenia nie przekroczy wartości aktywów. Niemniej jednak, zaleca się zrezygnowanie ze spadku możliwie najszybciej, aby uniknąć dodatkowego stresu. Należy pamiętać, że wybierając to rozwiązanie, zrzekasz się również aktywów spadku.

Kliknij, aby zadać pytanie prawnikowi