Czym jest wydziedziczenie?

Wydziedziczenie to instytucja prawa spadkowego. Pozwala ona na pozbawianie prawa do spadku osoby, która otrzymałaby majątek po zmarłym, za sprawą dziedziczenia ustawowego. Tym samym wydziedziczenie bliskiej osoby, oznacza pozbawienie jej prawa do tzw. zachowku.

Prawo do zachowku a wydziedziczenie

Polskie prawo spadkowe pozwala spadkodawcy zdecydować, kto będzie spadkobiercą i kto zostanie ujęty w testamencie. Prawo nie zabrania pominięcia członków rodziny. Bowiem do testamentu możemy wpisać, kogo tylko chcemy. Niech was to jednak nie zmyli, bo nieuwzględnienie bliskich w testamencie, nie jest równoznaczne z wydziedziczeniem. Prawo chroni te osoby, tym samym objęte są one zachowkiem.

Najlepiej zobrazować to przykładem. Przypuśćmy, że spadkobierca ma dwoje synów – X i Y. W treści testamentu informuje, że cały spadek dziedziczy syn X, nie wspominając w ogóle o synu Y. W takiej sytuacji syn X dziedziczy wszystko, ale syn Y ma prawo do zachowku, bo nie doszło do wydziedziczenia.

Osoby nieujęte w testamencie, ale będące ustawowymi spadkobiercami, mają prawo do ubiegania się o zachowek od tych, którzy w testamencie są ujęci. Zachowek to połowa spadku, który mogłaby dostać osoba pominięta, gdyby została uwzględniona w testamencie.

Kogo można wydziedziczyć?

Wydziedziczyć można tylko ustawowych spadkobierców, czyli:

  • rodziców,
  • małżonka,
  • potomków – dzieci, wnuki lub prawnuki.

Jak wydziedziczyć bliskich?

Chęć wydziedziczenia musi zostać zawarta w testamencie. Ponadto musi zostać ona uzasadniona. Należy precyzyjnie wskazać osobę wydziedziczoną, aby nie było ku temu żadnych wątpliwości.

Wydziedziczenie dojdzie do skutku, jeśli doszło do jednego z trzech niżej wymienionych warunków:

  1. Członek rodziny, wbrew woli spadkodawcy, postępuje uporczywie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego.
  2. Członek rodziny dopuścił się względem spadkodawcy – albo jednej z najbliższych mu osób, umyślnego przestępstwa (lub rażącej obrazy czci) przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności.
  3. Członek rodziny uporczywie nie wywiązuje się, względem spadkodawcy, z obowiązków rodzinnych.

Warunki wydziedziczenia – wyjaśnienie 

Pod pojęciem uporczywego postępowania sprzecznego z zasadami współżycia społecznego, kryje się – znęcanie nad bliskimi, niemoralne postępowanie, uzależnienia, działania niezgodne z prawem. Spadkodawca ma prawo wydziedziczyć bliską osobę, która dopuściła się, któregokolwiek z wyżej wymienionych działań.

Dopuszczenie się przez spadkobiercę przestępstwa lub rażącej obrazy czci, może również być powodem do wydziedziczenia. Jeśli ktoś z rodziny spadkodawcy dopuści się umyślnego przestępstwa, zagrażającego życiu, zdrowiu lub wolności może zostać pozbawiony prawa do zachowku.

Długotrwałe, zawinione, a przede wszystkim świadome niedopełnienie obowiązków rodzinnych jest jednym z warunków wydziedziczenia. Mowa o sytuacjach, takich jak: nieudzielenie pomocy osobistej lub  finansowej, zerwanie więzi albo naruszenie obowiązku alimentacyjnego wobec spadkodawcy.

Wpływ przebaczenia na wydziedziczenie

Przebaczenie ma charakter uczuciowy i polega na wybaczeniu wyrządzonych krzywd i doznanych urazów. Spadkodawcy nierzadko wybaczają swoim wydziedziczonym bliskim. W przypadku, gdy pojawiły się przesłanki do wydziedziczenia, ale spadkodawca przebaczył spadkobiercy, skutki wydziedziczenia ustają.

Wydziedziczenie jest możliwe w określonych warunkach. Bliscy muszą zawinić w określony sposób, aby można było ich pozbawić prawa do zachowku. Kwestie wydziedziczenia należy odpowiednio ująć w treści testamentu, aby nie pojawiły się żadne wątpliwości. Jeśli nie jesteś pewny, jaka treść będzie najbardziej skuteczna lub nie wiesz, czy zachowania Twoich bliskich są odpowiednim warunkiem wydziedziczenia, możesz o pomoc poprosić prawników – pomoc uzyskasz online.