Czy sygnalista jest donosicielem?

Sygnaliści są odpowiedzialni za zgłaszanie nieprawidłowości, występujących w miejscu pracy. Ich reakcja na nieetyczne lub nielegalne działania, pozwala na niwelowanie nierzetelności prawnych. Sygnaliści są pomocni np. w zwalczaniu korupcji czy eliminowaniu prania pieniędzy. W trosce o ich bezpieczeństwo UE, postanowiła wprowadzić nowe przepisy, regulujące ochronę sygnalistów.

Korzyści dla pracodawców

Dzięki działaniu sygnalistów, pracodawca otrzymuje szereg informacji o nieprawidłowościach w miejscu pracy. Szybka reakcja i niwelowanie nierzetelnych zachowań czy działań, znacząco wpływa na funkcjonowanie przedsiębiorstwa.

Grudniowe zmiany w Polsce

Polska, tak samo jak inne kraje członkowskie UE, do 16 grudnia 2021r. ma czas na wdrożenie dyrektywy o ochronie sygnalistów. Przedsiębiorcy powinni już rozpocząć proces wprowadzenia systemu chroniącego sygnalistów, gdyż jest on wieloetapowy. Niemniej jednak regulacja nie jest jeszcze gotowa. Założenia do projektu ustawy o ochronie sygnalistów nie trafiły jeszcze wykazu prac legislacyjnych. Mimo zapewnień Ministerstwa Rozwoju, Pracy i Technologii, prace nad projektem stale się przeciągają, a czas ucieka.

Jakie firmy mają wdrożyć sygnalistów?

Ochronę sygnalistów w grudniu 2021 muszą wprowadzić firmy, które zatrudniają ponad 250 pracowników. Według nowych unijnych przepisów, po dwóch latach (w 2023 r.) przepisy mają dotyczyć także firm, zatrudniających ponad 50 pracowników. Limity nie obowiązują branż, które są najbardziej narażone na działania nieetyczne i nielegalne (np. pranie pieniędzy), czyli sektor finansowy, podmioty zajmujące się złożami gazu ziemnego lub ropy naftowej czy transport cywilny.

Kanały zgłaszania nieprawidłowości

Unijna dyrektywa proponuje stworzenie trzech kanałów do zgłaszania nieprawidłowości:

  • wewnętrzny – w ramach firmy, w której pracuje sygnalista,
  • zewnętrzny – czyli zgłaszanie naruszeń do organu publicznego,
  • ujawnienie publicznie – przekazanie informacji o aberracji do mediów.

Przepisy mają sprawić, że sygnalista będzie bezpieczny i będzie mógł swobodnie korzystać z kanałów zgłaszania nieprawidłowości. W Polsce ma to szczególne znaczenie, bowiem sygnaliści jawią się jako donosiciele, a nie osoby kontrolujące przestrzeganie prawa.

Prace w sprawie wdrożenia sygnalistów w Polsce, niestety idą dość mozolnie. Wieloetapowa procedura wymaga od pracodawców odpowiedniego przygotowania, ale na ten moment mają oni związane ręce. Wdrożenie systemu ochrony sygnalistów jest o tyle istotne, że pomaga w bezpiecznym zgłaszaniu nieprawidłowości.