O co chodzi z wprowadzeniem stanu wyjątkowego?

Stan wyjątkowy, tuż obok stanu wojennego i klęski żywiołowej, jest jednym ze stanów nadzwyczajnych. Po wprowadzeniu takiego stanu władze powinny, jak najszybciej dążyć do przywrócenia stanu państwa, umożliwiającego normalne funkcjonowanie. Ogłoszenie stanu wyjątkowego, wiąże się również z ograniczeniem niektórych swobód obywatelskich – np. swobodnego przemieszczanie się czy organizowania zgromadzeń.

Wprowadzenie wrześniowego stanu wyjątkowego, to pierwszy taki przypadek od czasu ogłoszenia stanu wojennego w 1981 r. 

Dlaczego ogłoszono stan wyjątkowy?

Polskie władze stwierdziły, że istnieje zagrożenie bezpieczeństwa obywateli oraz porządku publicznego w związku z sytuacją na granicy Polski z Białorusią. Tym samym zdecydowano się na wprowadzenie stanu wyjątkowego właśnie w obszarach przygranicznych.

Od kiedy i gdzie?

Stan wyjątkowy wchodzi w życie, z dniem podpisania przez prezydenta rozporządzenia, czyli od 2 września 2021 r.

Stanem nadzwyczajnym objęto 115 miejscowości w województwie podlaskim, a także 68 miejscowości w województwie lubelskim.

Jak długo to potrwa?

Stan wyjątkowy został wprowadzony na 30 dni. Może on jednak być przedłużony (jednorazowo) za zgodą Sejmu, ale nie dłużej niż o 60 dni.

Ograniczenia wynikające ze stanu wyjątkowego

Wprowadzenie stanu wyjątkowego niesie za sobą szereg ograniczeń wolności i praw człowieka:

  • zawieszenie prawa do organizowania i przeprowadzania zgromadzeń (na obszarze objętym stanem wyjątkowym),
  • zawieszenie prawa do organizowania i przeprowadzania imprez masowych, a także prowadzonych w ramach działalności kulturalnej imprez artystycznych i rozrywkowych, niebędących imprezami masowymi,
  • zakaz przebywania w ustalonym czasie w oznaczonych miejscach, obiektach i obszarach położonych na terenie objętym stanem wyjątkowym,
  • obowiązek posiadania przy sobie dowodu osobistego lub innego dokumentu, potwierdzającego tożsamość. Osoby, które nie ukończyły 18 roku życia powinny posiadać przy sobie legitymację szkolną,
  • ograniczenie dostępu do informacji publicznej, dotyczącej czynności prowadzonych na obszarze objętym stanem wyjątkowym,
  • ograniczenie prawa posiadania broni palnej, amunicji i materiałów wybuchowych oraz innych rodzajów broni, 
  • zakaz utrwalania, za pomocą środków technicznych, wyglądu lub innych cech określonych miejsc, obiektów lub obszarów, położonych na terenie objętym stanem wyjątkowym.

Kary za nieposłuszeństwo

Wprowadzenie stanu wyjątkowego na obszarze dwóch województw – podlaskiego i lubelskiego, wiąże się ze wachlarzem ograniczeń. Służby porządkowe będą egzekwować wprowadzone przepisy. Osoby, naruszające ogłoszone ograniczenia, zostaną ukarane grzywną bądź aresztem. Zgodnie z ustawą o stanie wyjątkowym, takie sprawy zostają rozpatrzone w trybie przyspieszonym.

Początek września przyniósł Polsce stan wyjątkowy w dwóch województwach. Obszary graniczące z Białorusią, zostały objęte nadzwyczajnym stanem, aby zapewnić bezpieczeństwo obywatelom. Takie rozwiązanie niesie za sobą ograniczenia praw i wolności człowieka. Stan wyjątkowy potrwa 30 dni, choć Sejm może go przedłużyć do 60 dni.