Kto odziedziczy spadek po zmarłym?

Tytułem wstępu musimy zacząć od wyjaśnienia tego, kto spadek dziedziczy. Dokładnie o dziedziczeniu (a także i wydziedziczeniu) pisaliśmy w poprzednich artykułach. Odsyłamy Was do nich, to spora dawka wiedzy, która zawsze się przyda.

Wróćmy jednak do pierwotnych rozważań. Jeśli zmarły nie sporządził testamentu bądź spadkobiercy ujęci w testamencie odmówili spadku, to mamy do czynienia z dziedziczeniem ustawowym. W pierwszej kolejności spadek dziedziczy małżonek oraz dzieci (w równych częściach). Jeśli jednak osoba zmarła nie miała małżonka, dzieci i tym samym wnuków, to spadek dziedziczą rodzice i rodzeństwo spadkodawcy.  

Czy są jakieś zasady dziedziczenia długów?

Długi na mocy prawa należą do masy spadkowej. Nie istnieją osobne regulacje, które mówią o odrębnych zasadach dziedziczenia długów. Tym samym stosuje się regulacje, które zostały wspominane w poprzednim akapicie. Jeżeli spadkodawca nie sporządził testamentu, to dług dziedziczy małżonek i dzieci, a następni w kolejności są rodzice i rodzeństwo.

Jak uniknąć odpowiedzialności za długi?

W przypadku, gdy bliska osoba pozostawiła nam w spadku długi, musimy zacząć szybko działać. Zwlekanie gra na naszą niekorzyść, zatem nie odkładaj tego na ostatnią chwilę. Osoba, która dostała w spadku długi, może się ich zrzec na cztery sposoby:

  1. Przyjęcie spadku wprost – w ten sposób spadkobierca odziedziczy zarówno długi, jak i aktywa;
  2. Odrzucenie całego spadku – rezultatem będzie odrzucenie nie tylko długów, ale i aktywów;
  3. Przyjęcie długu z dobrodziejstwem inwentarza – spadkobierca odpowiada za długi wyłącznie do wysokości odziedziczonego majątku;
  4. Nie oświadczać o przyjęciu lub odrzuceniu długu.

Brak reakcji na dziedziczenie długu – konsekwencje

Brak reakcji jeszcze kilka lat temu sprawiłby, że spadkobierca odziedziczyłby wszystkie długi i aktywa. Dziś jednak wygląda to zupełnie inaczej, a to za sprawą zmian prawnych, które weszły w życie w 2015 roku. Zgodnie z aktualnymi przepisami spadkobierca, który nie złoży oświadczenia o przyjęciu bądź odrzuceniu spadku (w terminie 6 miesięcy, od kiedy dowiedział się o spadku), dziedziczy spadek z tzw. dobrodziejstwem inwentarza. Co to oznacza? Jeśli wartość aktywów (stanu czynnego) będzie mniejsza niż kwota długów, w uproszczeniu – taka osoba nic nie zyska, ale też nie straci.

Jak zrzec się długu w imieniu małoletniego?

Dorosłe osoby muszą same zrzec się długu, dzięki czemu unikną nierzadko przykrych konsekwencji. W przypadku dzieci sytuacja wygląda zgoła inaczej, gdyż to rodzice muszą o interesy dzieci. Aby zrzec się długu w imieniu małoletniego, należy:

  1. Złożyć do właściwego sądu rodzinnego wniosek o zezwolenie na dokonanie czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu majątkiem dziecka – w tym wypadku taką czynnością jest odrzucenie spadku.
  2. Po otrzymaniu sądowego zezwolenia, złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku w imieniu małoletniego dziecka.
  3. Następnym krokiem jest odrzucenie spadku przez rodzica w imieniu dziecka – przed notariuszem lub sądem. Należy to zrobić w ciągu 6 miesięcy od dnia, w którym rodzic dowiedział się o śmierci spadkodawcy albo o istnieniu testamentu, w którym został powołany do spadku.

Jeśli przegapiłeś termin 6 miesięcy od otrzymania wieści o spadku i nie zrzekłeś się długów, to nic straconego. Odziedziczysz spadek z tzw. dobrodziejstwem inwentarza, czyli kwota zadłużenia nie będzie wyższa od aktywów. Możesz jednak uniknąć niepotrzebnego stresu i zrzec się jak najszybciej spadku. Pamiętaj tylko, że to rozwiązanie sprawa, że zrzekasz się również aktywów.